Herziening van de hepatotoxiciteit van 194 geneesmiddelen
Afbeelding
In een nieuwe studie, gepubliceerd in Jama Internal Medicine, zetten Amerikaanse onderzoekers vraagtekens bij het huidige systeem voor het beoordelen van hepatotoxiciteit van geneesmiddelen op basis van het aantal gerapporteerde acute leverlaesies. Er wordt geen rekening gehouden met de plaats die deze bijwerkingen innemen in een bepaalde populatie, noch met de duur van het gebruik van het geneesmiddel.
De huidige classificatie, die gebaseerd is op de absolute waarde van leverlaesies en niet op hun incidentie, is niet representatief voor de werkelijke hepatotoxiciteit van actieve ingrediënten. Om deze vertekeningen te minimaliseren, stellen de onderzoekers een farmaco-epidemiologische aanpak voor. In hun studie heeft het team het aantal ziekenhuisopnames voor acuut leverletsel gemeten over de periode 2000-2021 voor 194 geneesmiddelen met ten minste vier meldingen van hepatotoxiciteit.
Hun resultaten laten 17 zeer hepatotoxische geneesmiddelen zien, waarvan er 11 (64%) met de gebruikelijke methode niet in deze hoogrisicocategorie werden ingedeeld. Hiertoe behoort stavudine, een antiretroviraal middel dat is geclassificeerd als gemiddeld risico, met 86 voorvallen per 10.000 persoonsjaren, het hoogste risico van alle geteste geneesmiddelen. Aan de lijst zijn veel antibiotica toegevoegd: antimicrobiële stoffen zijn goed voor 64% van de ernstige risicogroepen 1 en 2 (van de vier groepen), met een incidentie van meer dan 5 voorvallen per 10.000 persoonsjaren.
In het bijzonder bleek metronidazol, dat een laag percentage ernstige leverreacties had, de meest toxische van de beoordeelde antibiotica te zijn.
Omgekeerd werden veel geneesmiddelen zoals statines, NSAID's en bepaalde serotonine- en noradrenalineheropnameremmers (SNRI's) en anti-epileptica geclassificeerd als hoog risico met meer dan 50 gevallen van leverschade, maar kwamen terecht in een groep met een incidentie van minder dan 1 voorval per 10.000 persoonsjaren.
"Vanuit klinisch oogpunt zal het kennen van het percentage ernstige acute leverschade na het starten van een geneesmiddel, gebaseerd op echte gegevens, helpen om te bepalen welke patiënten gedurende de behandeling nauwlettend moeten worden gevolgd met biologische tests", legt Dr. Vincent Lo Re uit, epidemioloog infectieziekten aan de Universiteit van Pennsylvania en co-auteur van het onderzoek. De contra-indicaties op bijsluiters en medische voorschriften moeten worden herzien in het licht van de werkelijke baten-risicoverhouding voor elke patiënt.